zaterdag 25 december 2010

Brood breken en wijn

Gisteravond waren wij in de Nieuwe Stad en hebben de Eucharistie viering bij de Katholieke kerk bijgewoond. Pastoor Frans Mulders droeg de mis op. Het brood werd gebroken en gedoopt in een kelk met wijn.

Volgens de Katholieke Kerk werd de Eucharistie door Jezus ingesteld aan de vooravond van zijn kruisiging tijdens het Laatste Avondmaal. Het Evangelie verhaalt hoe Jezus ongezuurd brood nam, dank zegde, het brak waarbij Hij zei: 'Dit is mijn Lichaam.' Hij deelde het uit aan zijn apostelen, nam een kelk met wijn, zegde dank en zei: 'Dit is mijn Bloed.' Ook dit deelde Hij uit aan zijn leerlingen, met de opdracht deze handelingen telkens te herhalen om Hem te gedenken. Na de verrijzenis van Jezus herhaalden de mensen die zijn leer aanvaardden iedere zondag - zeer vroeg in de morgen - dit ritueel.

Hier ziet u Pastoor Mulders aan het werk.


Wij hebben even vakantie en zijn hier weer te vinden in 2011.

donderdag 23 december 2010

Met de kar op stap


Vandaag zijn wij voor het eerst op stap geweest met de kar. Een barre tocht door de sneeuw en glibberende straten. Hoge bruggen en diepe kuilen getrotseerd om vervolgens in het CEC met warme chocomel mensen naar hun rituelen te vragen.



De receptionist die vandaag bij het CEC zat komt oorspronkelijk uit Eritrea. Een belangrijk ritueel is daar de koffie ceremonie. In Eritrea en Ethiopie wordt deze dagelijks uitgevoerd om bij te praten met familie, buren en vrienden. Maar omdat dit ritueel zeker 2 uur duurt wordt het hier in Nederland alleen bij feesten gedaan of als er belangrijke gasten zijn.


Als het voor handen is wordt er vers gras op de grond gelegd met daarop alle attributen die nodig zijn. Dan worden de rauwe koffiebonen gebrand in een platte pan op kooltjes. Deze worden samen met o.a. kruidnagel, kardemom en kaneel in een vijzel fijn gemalen. Dit mengsel gaat met water in een aardewerken pot met een bolle buik en lange hals, jebena genoemd, en wordt aan de kook gebracht. De koffie wordt dan in hele kleine kopjes geschonken. Volgens de traditie zijn er drie ronden. Bij de awol, de eerste ronde, is de koffie nog erg sterk. Tijdens de tona, de tweede ronde is de koffie al minder sterk. En in de baraka, de derde ronde, is het nog een slap aftreksel doordat het water steeds wordt aangevuld. Meestal wordt er popcorn bij geserveerd.

woensdag 22 december 2010

Haar

Hindoes kennen een ritueel dat Muran wordt genoemd. Als de baby tussen 5 maanden en 1 jaar oud is wordt het hoofdhaar afgeschoren en in stromend water gegooid. Hindoes geloven namelijk dat het haar van een pasgeboren baby onrein is, en geloven dat de baby zich na het scheren volledig kan ontwikkelen.

Update januari 2011:
Een jongen vertelde ons net dat dit ritueel ook voorkomt bij moslims. En als het haar is afgeschoren krijgt de tante van moeders kant een cadeautje. Als er geen tante is, dan krijgt een goede vriendin van de moeder dat. Vroeger werd het gewicht van het afgeschoren haar in geld aan armen en behoeftigen gegeven.

zondag 19 december 2010

Zondag Kerkdag

dansen, bidden, zingen...


Lutherse Gemeente in de Nieuwe Stad


Christ Apostolic Church of God Mission in de Kuk Sool Won school


Pentecost Revival Church in de Kandelaar


The Teachings of Christ in het CEC


Protestantse Gemeente in de Nieuwe Stad

vrijdag 17 december 2010

Hij is af!

En hij staat in de Bijlmer. Met veel dank aan de fantastische timmerman Thomas van Cruijsen, die onze schets heeft gerealiseerd.

Volgende week donderdag staan wij in het CEC.
U bent van harte welkom om uw ritueel met ons te delen en plaats te nemen aan de kar onder het genot van een rituelendrankje.

donderdag 16 december 2010

Veilig op reis

Één van de cursisten van Taalwijzer sprak deze week over een mooi ritueel.

Bij het verlaten van zijn land (Irak) werd hij uitgezwaaid door zijn moeder. Om hem een behouden reis toe te wensen, gooide zij een glas water achter hem aan.
En het werkt, want hij zit nu in het veilige Nederland.

woensdag 15 december 2010

Een steen voor elke dag

Wij spreken Ilse Melis, kersverse programmeur bij CECZO, over de rituelenkar die binnenkort regelmatig in het atrium van het CEC te zien zal zijn. Iedereen die wij spreken wordt ook aan de tand gevoeld over zijn eigen rituelen. Ilse komt uit Brabant. Het eerste wat zij noemt is Carnaval, maar dan wel gevierd in Brabant. Maar ze heeft ook een heel persoonlijk ritueel:
'Het is begonnen met een ketting met een lapis lazuli, die ik in de Dominicaanse Republiek heb gekocht. Ik merkte dat ik me rustiger voelde en meer zelfvertrouwen had als ik deze steen om had. Toen ben ik er over gaan lezen en heb ik allerlei stenen verzameld. Die liggen uitgestald op een plank in mijn kamer. Elke ochtend kijk ik er naar en pak ik een of meer stenen die ik die dag bij me wil dragen.
Vandaag dacht ik ik wil me concentreren en een beetje inspiratie op doen, daarom heb ik fluoriet (verscherpen van het verstand en bevorderen van concentratie) en turquois (voor expressie, creatie) in mijn jaszak gestoken, samen met een engelensteen, ook wel knuffelsteen genoemd, omdat die zo lekker zacht aanvoelt.'

dinsdag 14 december 2010

Laat je niet bedriegen...

In de winkel van Lachmansingh op de Bijlmerdreef is alles te koop wat je maar nodig hebt om rituelen te kunnen uitvoeren.
Puja Lachmansingh, een van de dochters, weet er heel veel van af. Er ligt een kokosnoot op de balie. Die is voor een Mexicaanse mevrouw. Haar man heeft een maitresse en daar moet wat aan worden gedaan. Deze gedroogde kokosnoot met schil heeft Puja voor haar besteld. De bedoeling is dat zij hier een gaatje in boort en de naam van haar overspelige man en zijn maitresse op een stukje perkament schrijft en dit, opgerold, in het gaatje stopt. Vervolgens moet de noot in katoen worden ingepakt en daar moet elke dag tegenaan worden geschopt, net zolang tot haar man zich weer gedraagt. Door het schoppen raakt haar man in de war en heeft zij de tijd om hem aan te pakken.

Puja met de kokosnoot

De Rituelenkar is bijna af!

Gisteren zijn wij langs geweest bij de werkplaats van Thomas, onze timmerman. Hij is druk bezig om onze rituelenkar af te maken. Hieronder een impressie van onze kar, waar wij binnenkort mee op stap gaan. Ook staan wij vanaf volgende week in het Atrium van het C.E.C. (cultureel educatief centrum) van zuidoost.
Rechts van de kar, boven het wiel, is een uittrekbaar tafeltje gemaakt. Hieraan nodigen wij passanten uit om plaats te nemen onder genot van een rituelendrankje. Wij zijn benieuwd naar nog meer nieuwe rituelen.

maandag 13 december 2010

Tips om het nieuwe jaar goed in te gaan

Vrijdag tijdens de workshop bij Taalwijzer, hebben wij van Maria (de enige vertegenwoordigster van Equatoriaal-Guinea in Nederland), over een Afrikaans ritueel met Spaanse invloeden gehoord, makkelijk uitvoerbaar en verleidelijk om te doen. Doe dit alles op 31 december voor 24:00 uur.

Trek een gele onderbroek (binnenstebuiten) aan.
Dit brengt geluk op het gebied van geld.








Of trek een rode onderbroek (binnenstebuiten) aan.
Dit brengt geluk op het gebied van de liefde.








Mocht u hier allemaal geen zin in hebben. Dan had Maria nog een andere tip. Schrijf op een papiertje 3 wensen op het gebied van: geld, liefde en gezondheid. Doe dit briefje in uw linkerschoen en al deze wensen zullen uitkomen.
Ik denk dat ik een gele onderbroek aantrek en een briefje in mijn linkerschoen stop.
Ben benieuwd......

vrijdag 10 december 2010

de schoenen van Sadi


Vandaag hebben wij een workshop gegeven bij Taalwijzer, in Amsterdam Zuidoost.
De docent heeft de groep al voorbereid en ook gevraagd of zij iets konden meenemen dat hoort bij een persoonlijk ritueel.
Sadi, een Irakees van Koerdische afkomst, liet ons heel trots een paar schoenen zien. Handgemaakte schoenen, van koeienleer waarover een fijn breisel is bevestigd.
Op 21 maart, als de zon pal boven de evenaar staat, trekt hij voor het eerst dat jaar deze schoenen (bij voorkeur een nieuw paar) aan.
Noroez (letterlijk: nieuwe dag) wordt dan gevierd, de eerste dag van het nieuwe jaar volgens de Perzische kalender, maar ook de terugkeer van de zon en van het licht.
Het is de dag dat mensen nieuwe kleren aantrekken, lekkere hapjes eten, bij elkaar op bezoek gaan en cadeautjes geven. Het is een feest waarvoor de huizen grondig worden schoongemaakt en versierd met bloemen, slingers en allerlei mooie voorwerpen. En het is dus de dag waarop de mooie handgemaakte schoenen voor het eerst gedragen mogen worden. Mits het niet regent mogen ze de rest van de zomer aan blijven.

woensdag 8 december 2010

Eind december gaan wij een wassie nemen!

In Gein zijn wij op bezoek geweest bij mevr. Ceder. Zij is geboren in Suriname en is in Ghana chief van het Akan volk.
Zij heeft ons het recept gegeven om een wassie (spiritueel bad) te nemen. Men doet dit om het oude jaar af te sluiten en het nieuwe jaar met veel voorspoed te beginnen. Er bestaan verschillende recepten en dit is er 1:

Voordat je begint neem je Heineken bier (mevr. Ceder prefereert Grolsch).
Giet het bier over je lichaam.
Maak een kruis met timmerman's krijt in een kalebas.
Giet warm water in een grote teil.
Doe hierbij:
zeven geesten water,
bloemen (rozen zijn gewild, maar neem wat jij mooi vindt),
florida water,
heliotroop,
lekkere parfum,
en mevr. Ceder doet er ook een aantal stokjes kaneel bij.
Dan giet je met de kalebas het lekker geurende water over je heen en heb je een goed gesprek met jezelf.

Aan het einde van het bezoek hebben wij een kalebas gekregen om zelf een wassie te kunnen uitvoeren. Later komen deze kalebassen in de rituelenkar terecht. Alle ingrediënten voor ons spiritueel bad gaan we binnenkort bij een rituelenwinkel in zuidoost kopen.

Mevrouw Ceder wil dat we ook nog wat achtergrond informatie geven over hoe winti in de Bijlmer is beland:
Omstreeks 1530 is een aanvang gemaakt door de Portugezen met de slavenhandel. Later gingen ook andere Europese landen zich bezig houden met de slavenhandel, waaronder Nederland.
In het totaal werd er zo'n 75 miljoen slaven uit Afrika gehaald. De slaven kwamen terecht in Cuba, Puerto Rico, Trinidad, Jamaica, Haïti, de Dominicaanse republiek, Brazilië, Argentinië, Venezuela, Noord-Amerika en de Guyana's waaronder Suriname.
Een Afrikaanse priester zegt hier het volgende over:

'Voor een volk dat zo beroofd werd van zijn fundamentele, sociale en morele structuren is het een wonder dat de spirituele en religieuze concepten konden blijven voortbestaan.'

Hieronder zien we een aantal ingrediënten voor misschien wel uw wassie aan het einde van dit jaar!

zaterdag 4 december 2010

Sinterklaasje...

kom maar binnen bij Afro Beauty Centre op Ganzenhoef waar alle medewerksters graag met u op de foto gaan!

vrijdag 3 december 2010

Navelstreng en moederkoek

Placenta vormt samen met de navelstreng het begin van alle leven. Sommige culturen bewaren de placenta een leven lang om het uiteindelijk te begraven samen met het dode lichaam.
In de Filippijnen wordt de navelstreng aan het plafond gehangen, hierdoor zou het kind sterker worden.
In Japan gaat de placenta in een cilindervormige houten doos. De priester duidt vervolgens een plaats rond het huis aan waar deze moet worden begraven. Is de pasgeborene een jongen dan wordt de placenta samen met een vulpen en inkt begraven. Bij een meisje hoort naald en draad.
Turkse ouders die de wens hebben dat hun pasgeborene later een bepaalde richting uit gaat zorgen ervoor dat de navelstreng op die plek wordt begraven. De navelstreng wordt bijvoorbeeld begraven bij een school, een rechtbank, een ziekenhuis, een moskee... en dan bij voorkeur binnen. Het spreekt voor zich dat dit stiekem gebeurt!

Ook in Nederland wordt de navelstreng en placenta wel begraven. De zus van Nynke heeft het bijvoorbeeld ook gedaan en zij heeft op de bewuste plek een boom geplant.

donderdag 2 december 2010

3

Wat een warmte geeft Foe Ooi Leeuw (woongemeenschap voor Chinese oudere migranten) bij dit koude weer! Beneden in de keuken is men druk met majong en kaartspelen.
Wij mochten op bezoek bij een oudere Chinese mevrouw. Zij is boeddhist en heeft een altaar (meegenomen uit Hong Kong) in haar woning staan. Daar bidt zij iedere dag voor de grootvader en overgrootmoeder van haar man. Alles gebeurt hier in drieeën:

3 wierook stokjes worden gebruikt,
3 maal buigen,
3 speciale kopjes thee worden ingeschonken.

Op ons blog laat ze voor u speciaal wat zien.
Dat lijkt haar overigens wel wat, dat haar dochter in Canada en andere familieleden in China haar hier kunnen bekijken.

vrijdag 26 november 2010

Zalving van begin tot eind

We zijn kind aan huis bij de Nieuwe Stad!
Predikante Ilona Fritz heeft ons vandaag ingewijd in de rituelen van de Evangelisch Lutherse gemeente. Men zingt veel en er wordt veel aan handoplegging gedaan.











Een mooi ritueel vond ik de zalving. Deze wordt uitgevoerd bij de doop van een kind en bij een stervende.
Bij de laatste zalving staat de hele familie om het bed van de stervende. Eerst wordt een kaars (de paaskaars) aangestoken. Daarna wordt er gebeden en gezongen, zodat een stuk verdriet wordt opgevangen en men bewust wordt van het naderende einde. Dan is het moment aangebroken dat men de zalving toepast op het voorhoofd, de handen en de bovenkant van de voeten. De handen van alle aanwezigen worden op het lichaam gelegd en soms zalft de familie ook mee. Men kan de zalving zien als een vergeving van alles wat niet goed is gegaan in het leven.











De zalf is geurrijk. Het is een soort olie. Ook de voeten van Jezus zijn ooit gezalfd door een vrouw die niets anders had om te geven.
Ilona maakt deze zalf zelf en wij zijn vereerd dat zij een potje afstaat voor onze rituelenkar.

donderdag 25 november 2010

Ik? nee hoor

1.'Nee, ik heb geen rituelen. Er zijn heel veel mensen die daar nog wel aan doen, maar ik voed mijn kinderen Nederlands op. Vroeger kregen wij op onze verjaardag altijd BB met R (bruine bonen met rijst), maar tegenwoordig kun je elke dag bruine bonen eten.
Ik heb me wel aangekleed voor vandaag, de Onafhankelijkheidsdag van Suriname. Nu al 35 jaar geleden. Die angasi (doek) op mijn hoofd en de panji die ik om heb doe ik alleen met speciale vieringen aan.
Toen mijn kinderen zijn geboren heb ik de navelstreng en de placenta begraven. Ja, dat is toch wel een ritueel he? Ik heb geen tuin dus het ligt op een speciaal plekje in het park. Daar ga ik regelmatig naar toe'



2.'Ik ken geen rituelen. Alleen keiharde euro's. Dat beeld boven de deur? Ja dat hebben alle zakenmannen om hen te beschermen. Dat is Kwan, of Kwan Kung. Hij staat zo hoog boven de deur zodat hij alles hier in mijn winkel in de gaten kan houden.
Ja, hij heeft een blikje bier, dat is om hem gunstig te stemmen. Elk jaar op oudejaarsavond giet ik het bier voor de drempel in mijn winkel en dan krijgt Kwan een nieuw blikje bier.'

zondag 21 november 2010

Een gezegende week

Dat zei men aan het einde van de dienst die wij vandaag bijwoonden en daarbij gaf iedereen elkaar een hand.
Het valt mij op dat handen een belangrijke rol spelen bij rituelen; gevouwen handen, opgeheven handen, handen boven het hoofd, zegenende handen en ga zo maar door.
Uiteindelijk moest ik denken aan de tekening 'biddende handen' van Dürer en de 'hand circle' van Bruce Nauman.


zaterdag 20 november 2010

Alles heeft twee kanten

‘Je hebt een positieve kant die het goede aantrekt, maar je hebt ook een negatieve. Als die overheerst dan kan het zijn dat een winti (een geest) jou negatief beïnvloedt. Bijvoorbeeld, stel je hebt moeite om dingen voor elkaar te krijgen. Deuren blijven voor jou gesloten. Dan moet er een ritueel voor jou worden uitgevoerd. Bij een deur. De geest die de deuren voor jou dicht houdt moet worden verjaagd. De negatieve kracht moet verdwijnen. Soms gebeurt dat met spreuken of met handelingen of met geur en reukwater… Het ligt er aan hoe de winti zich openbaart.’


Ome John van Radio ZuidOost heeft ons in contact gebracht met Earl Liefden, Loekoeman (ziener) en Abonuman (uitvoerder van rituelen).
Wij zoeken hem in Almere op. De schuur achter zijn huis is zijn heiligdom, zijn tempel, waar hij winti’s kan horen, zien, spreken, voelen, ervaren. Het ziet er heel erg spannend uit: kaarsen, panja’s en camisa’s (doeken voor vrouwen en mannen om je mee te bedekken), flesjes met drankjes, watertjes, kruiden, botten, messen, spiegeltjes, amuletten…

We moeten eerst met wat lotion onze handen en gezicht insmeren zodat we ‘schoon’ zijn. Het is niet de bedoeling dat ik vandaag word ‘gezien’. Dan moet ik eerst met een vraag komen en dan is het nog de vraag of dat iets met de geestenwereld te maken heeft.

Op naar de jungle (het Kottersbos) waar Earl nog twee heilige ruimtes heeft waar rituelen meestal worden uitgevoerd.
Vandaag moet de band worden doorgesneden van een overleden moeder die haar dochter niet wil loslaten. Dat gaat zelfs zo ver dat de moeder wil dat haar dochter ook dood gaat. Een rituele wassing, die buiten en geheel ontkleed moet plaatsvinden, en een uitdrijving moeten het meisje bevrijden van de geest van haar moeder. Dit zal een zware en heftige sessie worden.
Helaas is de familie niet op de hoogte gesteld van onze komst, waardoor wij er van af zien het ritueel bij te wonen. Terwijl Earl nog bezig is de blaadjes op het terrein weg te blazen (bij winti is moeder aarde, de natuur het belangrijkste gegeven en die moet je goed behandelen en schoon houden) druipen wij af.

vrijdag 19 november 2010

Offeren



Deze week is in de moslim gemeenschap het Offerfeest gevierd, ook wel slachtfeest of het grote feest genoemd, ter nagedachtenis aan de profeet Ibrahim, die bereid was zijn zoon te offeren in opdracht van God. Toen Ibrahim zijn zoon ter ere van God met een mes wilde doden kwam er een engel die zei dat een schaap de plaats van de zoon mocht innemen.
In de Djame Masdjied Taibah moskee in de Bijlmer mochten wij alles bijwonen, filmen en fotograferen. Er zijn daar 300 schapen, lammeren en geiten geofferd. De rituele handeling van het slachten is, volgens de regels van de Nederlandse wet, in het slachthuis verricht. In de moskee zelf was de benedenverdieping omgetoverd tot een grote slagerij, waar de kadavers in stukken werden gesneden en in vuilniszakken verpakt. Een deel van het vlees moet worden afgestaan aan de armen. Maar, dat schijnt tegenwoordig niet meer zo eenvoudig te zijn.

maandag 15 november 2010

Zingen, zingen en nog eens zingen

Dat is wat men doet bij de Evangelische Broedergemeente in Amsterdam Zuid-Oost.

In 1456 kwam een kleine groep mannen en vrouwen in de bergen van Noord Bohemen bijeen om een nieuw kerkgenootschap op te richten. Ze werden geïnspireerd door de woorden en geschriften van Jan Hus. Net als hij waren zij teleurgesteld in de kerk van hun tijd. Zij werden onderdrukt en achtervolgd. In de vrede van Münster en Osnabrück van 1648, die een einde maakte aan de godsdienstoorlogen in Europa, kreeg de Broedergemeente geen status als gevestigde kerk toegekend. Echter in het verborgene leefde het geloof door. In 1733 vertrokken jonge zendelingen naar o.a. Suriname voor zendelingenwerk.
En zo spreken wij in 2010 in het Kerkcentrum 'DE NIEUWE STAD' met Rita Harry (afkomstig uit Suriname) over de nog steeds bestaande Evangelische Broedergemeente.

Zingen is bij dit geloof een ritueel. Er wordt gezongen bij een verjaardag (men komt bij je aan de deur), een begrafenis, een belijdenis, een geboorte, eigenlijk bij alle belangrijke gebeurtenissen in het leven wordt er gezongen.

En dan hier de Colours of God van de Broedergemeente in Amsterdam-Zuid-Oost met: Ik heb het gevonden..........

donderdag 11 november 2010

Ome John

'Dag huisje we zijn er weer... Dat is belangrijk, de geest begroeten die in je huis woont. Dan weet hij dat je er weer bent en kan hij zich rustig houden. Of als je op vakantie gaat en in een hotel kamer binnenkomt. Dan zeg ik altijd 'kamertje ik kom hier binnen en kom logeren voor twee weken'. Als het niet goed voelt, als er geen goede geest huist dan vraag ik een andere kamer.' Magda, van Chinees Surinaamse afkomst en bewoonster van Foe Ooi Leeuw, het Chinese ouderenhuis in de Bijlmer, houdt strak vast aan dit ritueel.

Binnen de Surinaamse gemeenschap zijn dit soort rituelen, om geesten gunstig te stemmen, wijdverbreid.
Ome John van Radio ZuidOost weet hier alles van. Wij zijn maar een klein cirkeltje binnen het geheel, maar de onzichtbare wereld, de demonenwereld is vele, vele malen groter. Ze kunnen je kwaad doen, maar ze beschermen je ook, tegen de buitenwereld.

Volgende week gaan wij een uitzending van Ome John bijwonen, dan gaat hij ons alles uitleggen over het ritueel van een nieuw huis binnen stappen, over het schoonmaken met 7 geesten water en het inwijdingsritueel.

Toeval bestaat niet! Ome John vraagt Nynke welk sterrenbeeld zij is: weegschaal. Ome John ook, 14 oktober is zijn verjaardag. Dat is precies de verjaardag van het zusje van Nynke dat 5 jaar geleden is overleden. 'Jullie zijn op een missie met dit project', zegt Ome John.

Ome John heeft voor mij ook een Loekoeman geregeld, met hem maak ik binnenkort een afspraak. Maar een Loekoeman is alleen een ziener. Als er iets is moet ik naar de Doeman...

Ome John

dinsdag 9 november 2010

Sacrale dans met Nel

In de flat Florijn woont Nel. Zij geeft sacrale dansles bij de Protestantse gemeente in de Nieuwe Stad. Het is een ritueel wat inmiddels bij de Protestantse gemeente in Zuid-Oost hoort. Vele culturen komen dansen bij Nel. Hier Nel aan het woord:

'Eigenlijk is de sacrale dans een weg die je gaat. Die weg kan soms heel snel gaan, of gaat even terug of buigt naar het midden (om je op te laden), of helemaal naar buiten. Daar zitten dus al die betekenissen in: dat teruggaan is bijvoorbeeld even een pas op de plaats maken; een soort bezinning, een levensweg. In feite is het een simpele dans. Je kan ook vier stappen naar voren gaan en dan even wiegen, dat is gewoon in balans, even helemaal bij jezelf komen en dan weer op weg gaan.
Maar je kan ook achteruit draaien en dat heeft te maken met vertrouwen. Je hebt op je rug geen ogen, dus je moet erop vertrouwen dat het goed gaat.
In de herfst dansen we vaak een slangendans. Er wordt een poortje gevormd door de gemeenschap en de dansers vormen een grote kring om vervolgens als slang onder het poortje door te gaan. Daarmee schraap je zogenaamd de slangenhuid af.
Ik verzamel ook weleens herfstbladeren en geef iedereen in de kerk een blad. Met dat blad kan hij dan iets loslaten dat hij kwijt wil.
Wij vormen altijd een kring. Er is dus altijd een midden, meestal met bloemen of kaarsen,
die het licht en leven symboliseren.'.


Hier laat Nel heel snel wat zien aan ons:

vrijdag 5 november 2010

Praise the Lord

In het kerkgebouw De Nieuwe Stad aan het Luthuliplein zijn 7 kerkgenootschappen actief. Wij hebben ds. Jan van der Meulen gesproken, voorganger van de Protestantse gemeente.
Met Pasen wordt de paaskaars ontstoken, de opstanding van Christus brengt het licht. Deze kaars brandt elke dienst en gaat een jaar lang mee. Hoewel niet iedereen binnen zijn gemeenschap hier blij mee is gaat ds. Jan van der Meulen door om invloeden van buiten de Protestantse traditie te incorporeren.
Zo is er bijvoorbeeld ook ruimte voor de sacrale dansgroep van Nel Klaver. Ook komt de dominee aan huis om zijn zegen te geven bij nieuwe woningen of bij het vieren van Bigi Yari (kroonjaar viering in de Surinaamse gemeenschap).





Op naar de volgende afspraak met Rev. Emmanuel Koney van de Pentecost Revival Church. In zijn kantoortje naast de Kandelaar waar zijn kerk als een van 15 kerkgenootschappen zetelt krijgen wij koffie aangeboden. Op een plastic dienblaadje met een kop en schotel schenkt de dominee met een zwierig gebaar onze kopjes vol. Het voelt aan als een klein ritueel.
Rev. Koney is een extraverte, charismatische man die zijn stem veel en luid verheft waarbij zijn handen zijn woorden ondersteunen. Alleen het woord van Jesus wordt in de Pinkstergemeente gebruikt, verder geen enkel attribuut: geen kaarsen, geen wierook, geen afbeeldingen.
Wel is er voor 70000 euro een bijzonder doopvont in de entree van de Kandelaar gebouwd, een soort mini zwembad. Het ritueel van dopen, waarbij je je geheel moet onderdompelen, gebeurt hier pas op 15- of 16jarige leeftijd, wanneer je zelf kunt beslissen of je deel wilt uitmaken van deze gemeenschap.

Wakker worden en opstaan bestaat voor Emmanuel Koney uit een ritueel: eerst bidt hij om te danken dat hij weer is ontwaakt en deze dag mag meemaken, daarna leest hij de dag uit de One year Bible. Pas dan kan hij opstaan. Praise The Lord, Amen.



dinsdag 2 november 2010

Divali feest

Bij toeval (nodig moeten plassen) kwamen wij terecht bij Stichting SaVo op de Bijlmerdreef. In de namiddag was er een bijeenkomst voor het Divali feest.

Divali is een vrolijk Hindoefeest, het feest van de duizend lichtjes. Divali is gewijd aan Maha Lakshmi, de godin van het licht, de voorspoed, het geluk, het succes, de wijsheid en de welvaart. Het lichtfeest.
Voor Divali moet het huis brandschoon worden gemaakt. Een week lang eten Hindoes geen vlees en drinken geen alcohol. Zo maken ze zich van binnen schoon. Ze wassen zich grondig en trekken nieuwe kleren aan. Dan wordt in de stikdonkere nacht van de nieuwe maan het hele huis verlicht met diya's. Dat zijn aarden schoteltjes met geklaarde boter als brandstof en een katoenen pitje. De oudere vrouwen van de families voeren voor de deur een ritueel uit. Ze bidden tot Lakshmi en vragen de godin het huis te bezoeken. De hele nacht branden er diya's, lampjes, kaarsen, fakkels en elektrische lichtjes, zodat Lakshmi het huis goed kan vinden. Door al die lichtjes wordt ook het innerlijk van de mensen verlicht. Iedereen krijgt het gevoel met een schone lei opnieuw te kunnen beginnen.

De Pandit (een uitvoerder van hindoe rituelen) heeft in een zaaltje het eten gezegend en wij waren erbij!

dinsdag 26 oktober 2010

geld maakt (niet) gelukkig

In het Vrouwen Emanicpatie Centrum, dat gehuisvest is in het CEC ZO, werkt sinds gisteren Akile als mani- en pedicure. Handan Aydin, directeur van het CEC heeft ons er gisteren over verteld. In een klein kantoortje heeft Akile een voetenbadje staan en attributen om haar werk te verrichten. Na de behandeling heb ik Akile betaald waarop zij een munt op de grond smeet. Dit is een Turks ritueel. Het geld dat de eerste klant op de dag binnen brengt wordt weggegooid met de idee dat het zich vermenigvuldigt en je zo rijk en gelukkig wordt...



Een soortgelijk Nederlands ritueel wordt, in goed bargoens, jatmous (jat=geld mous=hand) genoemd. Op het eerst verdiende geld van de dag wordt gespuugd, opdat de inkomsten van die dag mogen binnenvloeien.

maandag 25 oktober 2010

Masallah

We hadden vandaag een afspraak met Handan Aydin, directeur van CEC Zuid-Oost. We mogen in het Atrium van het CEC met de rituelenkar komen staan in december en januari! Een prachtige plek om in gesprek te komen met de vele bezoekers van het CEC.
Handan (van Turkse komaf) vertelde over haar ritueel: het zeggen van Masallah tegen vrienden of kennissen als zij iets vertellen over wat er gebeurd is in hun leven. Dit betekent zoiets als: het is fantastisch dat het gebeurt, je bent dankbaar dat het gebeurt.
De uitspraak wordt ook vaak op auto's geplakt.

vrijdag 22 oktober 2010

Satan go home

Op de Bijlmerdreef zijn wij in een winkel geweest waar van alles te koop is op het gebied van rituelen. Veel vakken zijn gevuld met wierook, verschillende soorten, die men kan gebruiken om: de liefde te bezegelen, geesten te verdrijven, jaloerse mannen te bedwingen en zelfs één om satan naar huis te sturen (altijd handig). Op het etiket staat: Satan go home!

donderdag 21 oktober 2010

Loekoeman

Vandaag bij Taalwijzer langs geweest, een inburgeringscentrum aan de Bijlmerdreef, om een les over rituelen in te plannen.
Met de leidinggevende, een Creoolse Surinamer, gesproken over de betekenis van de 'mattenklopper'. Het staat symbool voor het af- en uitkloppen van vuil. Hij vertelde dat een Loekoeman, (een 'ziener', een 'medium'), kan zien of je een 'mattenklopper' nodig hebt, om je te beschermen tegen slechte invloeden. Maar hij kan je bijvoorbeeld ook aanraden een vriendschapsring te dragen.
Binnenkort gaan wij naar een Loekoeman. Ik ben benieuwd wat hij bij ons 'ziet'.

woensdag 13 oktober 2010

Mattenklopper

Vandaag kwam het woord mattenklopper op ons pad.

In Suriname krijg je een ring met het symbool van een mattenklopper van een geliefd persoon, uit vriendschap of liefde. Deze draag je alleen zelf, je mag hem niet aan anderen schenken of door anderen laten dragen. De betekenis houdt in dat de ´mattenklopper´ slechte dingen van je pad wegveegt en waardoor er plaats is voor goede dingen. Je hoort hem altijd te dragen als respect voor de vriendschap.

Hij kan zowel door man als vrouw gedragen worden.

De ring is meestal van goud, maar kan ook van zilver zijn.

De Dagi knot ( dagi knoop) zoals hij heet komt uit west Afrika en geeft de verbondenheid tussen het universum en het leven weer. De drager van de mattenklopper symboliseert zijn/haar verbondenheid met de schepping (schepper)

maandag 11 oktober 2010

Zuid-Oost, de Bijlmer

De Bijlmer, zegt men, is de proeftuin voor de multiculturele samenleving in Nederland. Die lijkt even zichtbaar wanneer in lunchtijd het bank- en verzekeringswezen de nabije kantoren verlaat voor een bordje warm eten of een exotisch broodje in De Amsterdamse Poort. Een kleurige mensenmengeling van bruin, beige, blank en zwart.
Multi-etnisch is de Bijlmer zeker. Behalve Nederlanders en Surinamers zijn er ook Dominicanen, Pakistani, Afghanen, Ethiopiërs, Nigerianen, Marokkanen, Chinezen, Oost-Europeanen. Totaal zijn er zeventig geregistreerde nationaliteiten en ruim honderd verschillende culturen…
Sietse van der Hoek

Deze wijk is ooit gebouwd voor het ‘middenklassegezin’, maar deze prefereerde slaapsteden als Lelystad en Almere. Surinamers, die rond 1975 voor de onafhankelijkheid van hun land uitweken naar Nederland werden hier ondergebracht. Deze ‘Bijlmer Expres’ is daarna op Schiphol blijven landen. Met meer Surinamers, en Antillianen en later Dominicanen, Afrikanen, Oost-Europeanen, asielzoekers etc. Met als gevolg dat er nu meer dan 130 verschillende bevolkingsgroepen wonen.
Sinds 1992 wordt de Bijlmermeer verbouwd. De wijk is onherkenbaar veranderd. Veel van de hoogbouwflats zijn vervangen door nieuwbouw. Door de wijk lopen nieuwe woonboulevards met winkels en bedrijven. Er is een groot uitgaanscentrum naast het intercitystation Amsterdam Bijlmer- Arena. Het gonst van bedrijvigheid. Het stadsdeel Amsterdam Zuidoost – waarvan de Bijlmermeer een deel is - heeft met 85.000 inwoners de omvang van een middelgrote Nederlandse stad.

Bijlmer 2010

donderdag 7 oktober 2010

Definities

Een ritueel is een serie handelingen die gezien worden als een gebruik en bepaald zijn door achtergrond en cultuur. Rituelen vinden vaak plaats op feest- en gedenkdagen.
Wikipedia

Ritueel;geheel van overgeleverde (religieuze) gebruiken, plechtigheden en ceremoniën in verband met belangrijke momenten in het (openbare) leven. In alle culturen komen rituelen voor, vooral bij de overgang naar een andere levensfase (geboorte, huwelijk, volwassenwording, voltooien opleiding, begrafenis).
Dikke van Dale

Hollandse jenever
Hollandse jenever werd zo'n 150 jaar geleden in Ghana geïntroduceerd door slavenhandelaren. Maar deze wordt in Ghana niet in de eerste plaats gedronken.
Afrikanist Dmitri van den Bersselaar: ‘Als je een lijstje maakt van gebeurtenissen waaraan jenever te pas komt, staan rituelen op de eerste plaats. Bijvoorbeeld een huwelijk, geboorte of begrafenis. Gebruik door kruidendokters bij de bereiding van medicijnen komt op nummer twee, en gewoon opdrinken staat pas op de derde plaats.’
Omdat Henkes Schnaps zo duur is, zien Ghanezen een fles als een kostbare gift voor de goden en voorouders.
André de la Porte, directeur Overzee van Bols, vertelt: "Tot onze verbazing zagen we ten tijde van de vliegramp in de Bijlmer de Schnaps-verkoop flink stijgen. Jenever wordt in Afrika gebruikt als plengoffer; de drank wordt rondgesprenkeld als eerbetoon aan de voorouders. Ghanezen hier deden hetzelfde."

dinsdag 5 oktober 2010

Financiering rond!

Vandaag hebben we gehoord dat we aan de slag kunnen! Met veel dank aan Stichting Doen, stadsdeel Amsterdam Zuid-Oost, Rochdale en het VSB fonds.

Aanvulling:
Inmiddels (januari 2011) heeft het Prins Bernard Cultuurfonds en Rochdale zijn medewerking gegeven voor deel 2 van ons project.

sfeerschets